Miesiąc: marzec 2019

Umowa zlecenie a umowa o pracę – podobieństwa i różnice. Prawo do urlopu

~ Monika Orlowska ~ Dodaj komentarz

Prawo do urlopu

Urlop w umowie o pracę

Płatny urlop (tzn. czas wolny, za który przysługuje określone wynagrodzenie) jest uprawnieniem pracowniczym, wynikającym z przepisów ustawy Kodeks pracy. Oznacza to, ze nie trzeba o nim pisać w umowie o pracę, a i tak obowiązuje.

Obowiązkiem pracodawcy jest umożliwić pracownikowi aby wykorzystał przysługujący urlop w postaci czasu wolnego. Jeżeli w określonym czasie tego nie uczyni, zamiast udzielenia czasu wolnego – wypłaca pracownikowi tzw ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

Zasadą są grafiki czasu pracy i odgórnie ustalane, z różną dozą dowolności, terminy urlopu poszczególnych pracowników.

Oprócz urlopu płatnego, który ma limitowaną ustawowo liczbę dni, istnieje także urlop bezpłatny. Tu nie ma limitowanej liczby dni. Urlopu bezpłatnego można udzielić w dowolnym wymiarze. Udziela się go na wniosek pracownika. Za taki czas wolny nie przysługuje wynagrodzenie.

“Urlop” w umowie zlecenie

Do natury umowy zlecenia należy wynagrodzenie za działanie z należytą starannością, a nie za czas wolny.

Cechą umowy zlecenia jest realizacja określonych działań na rzecz dającego zlecenie.

Nie ma tu pojęcia płatnego urlopu, ale jest możliwość ustalenia terminów realizacji usługi tak, by był w tym uwzględniony czas wolny. Nie będzie się jednak za ten czas należało wynagrodzenie. Trochę, jak w przypadku urlopu bezpłatnego przy umowie o pracę. 

Pracujesz – zarabiasz, nie pracujesz – nie zarabiasz.

Zleceniodawca ma tak rozplanować swój czas wolny, aby nie kolidowało to z wypełnieniem obowiązków. Akurat w tym zakresie – zaplanowanie wolnego, tak, by nie kolidowało to z wypełnieniem obowiązków – podobna zasada jest przy umowie pracę.

To, jak strony rozplanują sposób i czas realizacji zlecenia oraz wynagrodzenie za podejmowane czynności, to kwesta specyfiki zlecenia, a także umowy pomiędzy zleceniodawcą i zleceniobiorcą. Wszystko można uregulować w treści umowy zlecenia.

Oprócz regulacji umownej, istnieją także przepisy ogólne. Wynika z nich, że minimalna stawka za 1 godzinę realizacji zlecenia, jest o 1 zł wyższa od minimalnej stawki za 1 godzinę realizacji umowy o pracę. W stosunku rocznym daje to kwotę 1920 zł* na korzyść umowy zlecenie. W pewnym sensie można to także przyrównać do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, jaki występuje przy umowach o pracę.

Podsumowując:
1. prawo do urlopu nie wynika z natury umowy zlecenia, zleceniobiorca jest tu podobnie traktowany jak każdy przedsiębiorca
2. ustawowa wyższa stawka minimalna za umowę zlecenia może stanowić odpowiednik ekwiwalentu za niewykorzystany urlop
3. długość czasu wolnego i moment jego wykorzystania można uzgodnić wewnętrzną umową pomiędzy zleceniobiorcą i zleceniodawcą
4. płatny urlop (tzn. czas wolny, za który przysługuje określone wynagrodzenie) jest uprawnieniem pracowniczym, wynikającym z przepisów ustawy Kodeks pracy. Oznacza to, ze nie trzeba o nim pisać w umowie o pracę, a i tak obowiązuje
5. obowiązkiem pracodawcy jest umożliwić pracownikowi aby wykorzystał przysługujący urlop w postaci czasu wolnego. Jeżeli w określonym czasie tego nie uczyni, zamiast udzielenia czasu wolnego – wypłaca pracownikowi tzw ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

* przy założeniu 160 godzin miesięcznie przez 12 miesięcy

Zobacz też: Ustawowa małżeńska wspólność majątkowa
Zobacz też: Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

 

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie umowy zlecenia – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę. Mój adres e-mal: orlowska@radca-sandomierz.pl, tel. 530 892 582

Radca prawny – więcej niż zawód

~ Monika Orlowska ~ Dodaj komentarz

Robiłam w życiu wiele rożnych rzeczy. Mądre i głupie. Bywałam naiwna i zbyt ostrożna. Dobroduszna i zbyt surowa. Jeździłam na nartach, konno i wózku inwalidzkim. Pracowałam w samorządzie terytorialnym i promocji, współpracowałam z zagranicą i organizacjami pozarządowymi, pisałam projekty unijne i akty oskarżenia, wytyczne i wytyki, strategie rozwoju i apelacje, pozwy i zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Znam pracę lekarza i rolnika, prokuratora i policjanta, aktora i radcy prawnego, fizjoterapeuty i polityka…

Dziś wykonuję jeden z najpiękniejszych zawodów na świecie. Zawód radcy prawnego.

I czytam, ze zaprzyjaźniona z moją, tj. OIRP w Kielcach – Okręgowa Izba Radców Prawnych w Krakowie, publikuje ten świetny tekst: „radca prawny, to więcej, niż zawód”

oirp

Ważne, proste stwierdzenie i głęboka prawda.

To nie tylko wykonywanie czynności zawodowych i uzyskiwanie w ten sposób środków na utrzymanie siebie i rodziny. To wielka pasja i odpowiedzialność. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo prawne osób, którym pomagamy.

Z drugiej strony, czy inne zawody tak wiele się różnią? Fizjoterapeuta – nowy Pigmalion, który swoim zaangażowaniem i mądrością tworzy mnie nową i uczy żyć od początku. Przewodnik wysokogórski, który pokazuje Ci piękno świata i z narażeniem własnego życia dba o Twoje bezpieczeństwo. Komornik, który pomimo nagonki medialnej pomaga odzyskać Twoje należności. Szewc, który z kawałka skóry potrafi stworzyć dzieło sztuki, w którym nasze stopy będą się świetnie czuły, nie zmokną i poniosą w najdalsze strony świata.

Każdy zawód może być pasją i wiązać się z wielką odpowiedzialnością.

Ja dziękuję Bogu, że trafił mi się właśnie ten 🙂

 

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji ze mną – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę. Mój adres e-mal: orlowska@radca-sandomierz.pl, tel. 530 892 582

Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

~ Monika Orlowska ~ 4 komentarze

Czy pomiędzy małżonkami może zaistnieć rozdzielność majątkowa, mimo iż nie zawierali oni w tym zakresie umowy małżeńskiej?

Zawarcie małżeństwa powoduje z mocy prawa powstanie pomiędzy małżonkami ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej.

Regułą jest, że trwa ona przez cały czas trwania małżeństwa, o ile małżonkowie nie zmienią tego, zawierając małżeńską umowę majątkową.  Na przykład umowę o ustanowieniu rozdzielności majątkowej lub rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków.

Czy są sytuacje, kiedy rozdzielność majątkowa powstanie pomiędzy małżonkami pomimo tego, że nie zawrą oni żadnej małżeńskiej umowy majątkowej?

Tak. Kodeks rodzinny i opiekuńczy rozróżnia pięć takich przypadków.

Trzy – gdy rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa i dwa – gdy rozdzielność majątkowa powstaje z mocy orzeczenia sądu o ustanowieniu rozdzielności, wydawanego na wniosek uprawnionej osoby.

Nazywa się to przymusowym ustrojem majątkowym.

Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd

Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami, kiedy uprawniona osoba złoży do sądu pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej.
Taki pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej mogą złożyć następujące osoby:
1. małżonek, bowiem z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
2. wierzyciel jednego z małżonków – tu podstawą do uwzględnienia przez sąd żądania o ustanowienie rozdzielności majątkowej jest uprawdopodobnienie, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.
W przypadku orzeczenia rozdzielności na podstawie wyroku sądu o ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej  – powstaje ona z dniem oznaczonym w wyroku, którym rozdzielność ustanowiono.
Co ważne – z wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową także z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Powstanie rozdzielności majątkowej z mocy prawa

 Powyżej opisałam sytuację, gdy rozdzielność majątkowa małżeńska powstaje na mocy wyroku sądu o ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej
Oprócz tej sytuacji są jeszcze trzy przypadki, gdy rozdzielność majątkowa małżeńska powstaje niezależnie od woli sądu, ale z mocy samego prawa:.
1. ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków
2. ogłoszenia upadłości jednego z małżonków
3. orzeczenie separacji pomiędzy małżonkami.
Każda z tych sytuacji także wymaga przeprowadzenia postępowania sądowego i wydania orzeczenia przez sąd. Przedmiotem tych postępowań nie jest jednak rozdzielność majątkowa, ale coś “zupełnie innego”.
Sąd bada w takim postępowaniu wyłącznie to, czy są podstawy do orzeczenia ubezwłasnowolnienia, upadłości lub separacji.
Jeżeli takie podstawy ustali, to wyda orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu, o upadłości lub o separacji.
O rozdzielności majątkowej nie będzie w tym orzeczeniu ani słowa.
A jednak pomimo to, że o rozdzielności majątkowej nie będzie w tym orzeczeniu ani słowa, to ustrój rozdzielności majątkowej zaistnieje pomiędzy małżonkami. Właśnie – z mocy samego prawa, tj. bo tak przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówią i już :).
————————-
Jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie małżeńskiej wspólności czy rozdzielności majątkowej, dowolnej majątkowej umowy małżeńskiej, podziału majątku wspólnego, czy orzeczenia separacji – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę. Mój adres e-mail: poczta@orlowskam.com, tel. 530 892 582

 

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.

“Emerytura po mężu” lub żonie. Rzecz o rencie rodzinnej

~ Monika Orlowska ~ 2 komentarze

Posłuchaj nagrania:

Czy renta rodzinna to “emerytura po współmałżonku”?

Emerytura po mężu – tak część osób nazywa rentę rodzinną.

W tak zwanym potocznym obiegu mówi się, że “jak jedno ze współmałżonków umrze wcześniej, to ten drugi może sobie wybrać, którą chce emeryturę. – Swoją, wypracowaną przez siebie samego, czy może tą zmarłego współmałżonka. Oczywiście, zazwyczaj, wybiera tę wyższą.

Tak się składa, że statystycznie to mężczyźni umierają wcześniej, niż kobiety. Statystycznie najczęściej dzieje się to w wieku emerytalnym. Także statystycznie częściej zarobki (a co za tym idzie – i emerytury) mężczyzn bywają wyższe, niż zarobki kobiet. Prawdopodobnie też statystycznie częściej pobieraną rentą rodzinną po współmałżonku, jest ta – po śmierci męża. Być może stąd wzięło się pojęcie: “emerytura po mężu”.

Czy jednak renta rodzinna rzeczywiście pokrywa się z emeryturą?

Niezupełnie.

Chyba jedyne podobieństwo polega na tym, że – podobnie, jak emerytura – renta rodzinna jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym przez ZUS z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

 

Jak uzyskać rentę rodzinną

Renta rodzinna nie jest wypłacana z urzędu. Aby uzyskać rentę rodzinną trzeba złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Decyzja o przyznaniu, bądź odmowie przyznania renty rodzinnej zostanie wydana przez ZUS po sprawdzeniu, czy są spełnione wszystkie przesłanki, warunkujące przyznanie renty rodzinnej.

Świadczenie to może przysługiwać konkretnie oznaczonym członkom rodziny osoby zmarłej, tylko w ściśle określonych przypadkach.  Przy czym przesłanki, od których wystąpienia zależy prawo do renty rodzinnej, muszą wystąpić i po stronie osoby zmarłej i po stronie członków jej rodziny.

Jakie warunki musi w chwili śmierci spełniać osoba zmarła, aby członkom jej rodziny mogła przysługiwać renta rodzinna

 

Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny tylko tej osoby, która w chwili śmierci: miała prawo do któregoś z poniższych świadczeń:

  • miała ustalone prawo do emerytury, w tym emerytury pomostowej, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
  • miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
  • pobierała któreś z tych świadczeń: zasiłek przedemerytalny;, świadczenie przedemerytalne; albo nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Krąg osób, którym może przysługiwać renta rodzinna, tj. poszczególnych członków rodziny osoby zmarłe, jest dosyć szeroki. Dziś będzie o owdowiałym współmałżonku.

Kiedy masz prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku

 

Po pierwsze, prawo do renty rodzinnej przysługuje małżonkowi, który do dnia śmierci pozostawał ze zmarłym we wspólności małżeńskiej. Czyli – w skrócie – mieszkali razem, prowadzili wspólne gospodarstwo domowe.

Uwaga: wspólność małżeńska, której wymaga ZUS, to nie jest ustawowa małżeńska wspólność majątkowa. O tym, czym jest, a czym nie jest wspólność małżeńska można także przeczytać tutaj.

Ale wspólność małżeńska to nie jest jedyny wymóg.

 

Aby współmałżonkowiprzysługiwała  renta rodzinna konieczne jest łączne spełnienie przez niego (lub przez nią) dwóch warunków.

 

Jakie to warunki? Po pierwsze – wyżej wymieniona wspólność małżeńska. Po drugie: musi spełnić jedną z poniższych czterech przesłanek:

  1. żyjący współmałżonek w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
  2. ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
  3. wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
  4. sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;

Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków, może – w wyjątkowych sytuacjach – uzyskać prawo do renty rodzinnej: jeżeli nie ma źródła utrzymania.

Takie, przyznawane na zasadzie wyjątku uprawnienie może przysługiwać tylko przez określony czas:

  • przez rok od śmierci współmałżonka;, lub
  • przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej – jednak nie dłużej niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.

Zobacz też: Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

 

Czy po rozwodzie, albo separacji jest możliwość uzyskania renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci współmałżonka nie było zachowanej wspólności małżeńskiej?

 

Tak – w pewnych, ściśle określonych przypadkach.

Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych wyżej warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi.

Zobacz, czym są i jak napisać pozew o alimenty.

 

Wysokość renty rodzinnej

Renta rodzinna wcale nie jest równa wysokości wspomnianej emerytury osoby zmarłej. Jej wysokość jest zmienna, w zależności od liczby osób uprawnionych do jednej renty rodzinnej i może wynosić odpowiednio:

  • 85% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest tylko jedna osoba (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej);
  • 90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej i jedno dziecko);
  • 95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy lub więcej osób. Na przykład. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej i dwoje lub więcej dzieci.

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, którą – w razie konieczności – Zakład Ubezpieczeń Społecznych może podzielić po równo między uprawnionych.

 

——————————————-

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej zachęcam, aby skonsultować się z radcą prawnym lub adwokatem, mającym wiedzę i doświadczenie w tym zakresie.

Jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie renty rodzinnej, majątkowej umowy małżeńskiej czy alimentacyjnej ugody sądowej  – zapraszam – z przyjemnością pomogę. Mój nr tel. 530 892 582, adres e-mail: poczta@orlowskam.com

Emerytura “po mężu” lub żonie. Rzecz o rencie rodzinnej

~ Monika Orlowska ~ 2 komentarze

“Emerytura po współmałżonku”

Emerytura po mężu – tak część osób nazywa rentę rodzinną. W takim potocznym obiegu mówi się, że “jak jedno ze współmałżonków umrze wcześniej, to ten drugi może sobie wybrać, którą chce emeryturę – czy swoją, czy zmarłego współmałżonka.” Oczywiście wybiera tę wyższą.

A ponieważ tak się składa, że statystycznie to mężczyźni umierają wcześniej, niż kobiety, statystycznie najczęściej dzieje się to w wieku emerytalnym, a także ponieważ statystycznie częściej zarobki (a co za tym idzie – i emerytury) mężczyzn bywają wyższe, niż zarobki kobiet, to prawdopodobnie i statystycznie częściej pobieraną rentą rodzinną po współmałżonku, jest ta – po śmierci męża. Być może stąd wzięło się pojęcie: “emerytura po mężu”.

 

Czym jest renta rodzinna

Renta rodzinna, jest to świadczenie pieniężne, wypłacane co miesiąc przez ZUS z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie to – uwaga – może przysługiwać konkretnie oznaczonym członkom rodziny osoby zmarłej, o ile ta osoba zmarła spełniała w chwili swojej śmierci konkretnie oznaczone warunki.

Renta rodzinna nie jest wypłacana z urzędu. Trzeba złożyć wniosek i po sprawdzeniu przez ZUS, czy są spełnione wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie renty rodzinnej, wydana zostaje decyzja o przyznaniu, bądź odmowie przyznania renty rodzinnej.

Krąg osób, którym może przysługiwać renta rodzinna jest dosyć szeroki. Dziś będzie o owdowiałym współmałżonku.

Jakie warunki musi w chwili śmierci spełniać osoba zmarła, aby możliwa była wypłata renty rodzinnej

Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:

  • miała ustalone prawo do emerytury, w tym emerytury pomostowej, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
  • miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
  • pobierała zasiłek przedemerytalny;
  • pobierała świadczenie przedemerytalne;
  • pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

 

Jaka jest wysokość renty rodzinnej

Renta rodzinna wcale nie jest równa wysokości wspomnianej emerytury osoby zmarłej. Jej wysokość jest zmienna, w zależności od liczby osób uprawnionych do jednej renty rodzinnej i może wynosić odpowiednio:

  • 85% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest tylko jedna osoba (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej);
  • 90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej i jedno dziecko);
  • 95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej i dwoje lub więcej dzieci).

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, którą – w razie konieczności – Zakład Ubezpieczeń Społecznych może podzielić po równo między uprawnionych.

 

Kiedy współmałżonek ma prawo do renty rodzinnej

I na zakończenie clou programu, czyli – kiedy owdowiały współmałżonek ma prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku.

Po pierwsze, prawo do renty rodzinnej przysługuje małżonkowi (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej.

O tym, czym jest wspólność małżeńska można nieco przeczytać tutaj.

Ale wspólność małżeńska to niej jedyny wymóg. Konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek – wspólności małżeńskiej i jednej z tych czterech przesłanek:

  1. żyjący współmałżonek w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
  2. wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
  3. sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
  4. ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.

 

Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków i nie ma źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej:

  • przez rok od śmierci współmałżonka;
  • przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej – nie dłużej niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.

Zobacz też: Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

Czy jest możliwość uzyskania renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci współmałżonka nie było zachowanej wspólności małżeńskiej?

Tak – w pewnych, ściśle określonych przypadkach.

Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych wyżej czterech warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (uwaga – nie dotyczy to mężczyzny).

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie renty rodzinnej, czy alimentacyjnej ugody sądowej  – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę.

 

 

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.

Ustawowa małżeńska wspólność majątkowa

~ Monika Orlowska ~ 4 komentarze

Majątkowa małżeńska wspólność ustawowa

Aby odsłuchać nagarnie KIKNIJ TUTAJ

Z chwilą zawarcia małżeństwa,  z mocy ustawy (to znaczy, że nic więcej nie trzeba robić, tylko zawrzeć małżeństwo) pomiędzy małżonkami powstaje małżeńska wspólność majątkowa (wspólność ustawowa).

Ta wspólność majątkowa oznacza, że każdy ze współmałżonków ma prawo do całości majątku wspólnego. Nie – do połowy, nie – do jakiegoś, bardziej lub mniej uzgodnionego i uzasadnionego ułamka, tylko do całości tego, co wspólne.

Bo – uwaga – oprócz tego, co wspólne, jest też dosyć spory zbiór tego, co wspólnym nie jest. Nazywa się to majątkiem osobistym małżonka.

Zobacz też: Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

Ale najpierw o wspólności. Ta małżeńska ustawowa wspólność majątkowa obejmuje wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania za wyjątkiem tych, które z mocy ustawy wejdą do majątku osobistego. I nie ma znaczenia okoliczność, ze jedno z małżonków zarabia miesięcznie 1 tysiąc złotych, a drugie – 20 tysięcy. Każdemu z nich przysługuje prawo do dysponowania łącznie 21 tysiącami zł miesięcznie.

I nie ma znaczenia to, czy dany składnik majątkowy nabędzie jeden z małżonków, czy też zostanie nabyty przez oboje małżonków. Na przykład, że w umowie notarialnej, dokumentującej zakup nieruchomości, notariusz wpisze jako kupującego tylko jednego z małżonków. Jeżeli ustawa mówi, że dany element, czyli tzw. składnik majątkowy, wchodzi do majątku wspólnego, to wchodzi i już (no, chyba, że zostanie to zmienione małżeńską umową majątkową – piszę o tym niżej).

Istotne jest tutaj to, za jakie pieniądze ta nieruchomość została zakupiona. Jeżeli użyte zostały fundusze stanowiące majątek wspólny (np. dochody z wynagrodzenia za pracę), to ta nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego. I jeżeli w księdze wieczystej nieruchomości zakupionej przez jednego ze współmałżonków ale w czasie trwania wspólności majątkowej i za majątek wspólny zostanie wpisany jako właściciel tylko ten jeden małżonek kupujący,  to drugi małżonek ma prawo domagać się, aby wpis w księdze wieczystej został poprawiony.

Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, ze zm.).

Majątek osobisty

Jak zaznaczyłam wyżej – tzw. majątek osobisty, to taki, który z mocy ustawy nie wchodzi do majątku wspólnego obojga małżonków, tylko pozostaje wyłączną własnością tego małżonka,, który ten majątek nabył. Oczywiście małżonek ten może jako właściciel zupełnie swobodnie dysponować swoim majątkiem osobistym i np. podarować go swojemu współmałżonkowi. Jeżeli jednak w żaden sposób majątkiem osobistym nie zadysponuje, to może on pozostać aż do śmierci jego wyłączną własnością.

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie (w spadku), zapis lub darowiznę, ale UWAGA – spadkodawca lub darczyńca może inaczej postanowić i zaznaczyć, że spadek po nim, bądź darowizna mają wejść w skład majątku wspólnego, musi to być jednak wyraźnie zaznaczone;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom (np. spółki cywilne);
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; ale UWAGA: nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Czy można to zmienić?

Tak. Układ małżeńskiej wspólności majątkowej (tzw. ustrój), stworzony przez ustawę, można zmienić, zawierając małżeńską umowę majątkową.

W treści takiej umowy można majątkową wspólność małżeńską rozszerzyć jeszcze bardziej, można ją ograniczyć, a można też wprowadzić rozdzielność majątkową, która też może być różnie uregulowana – w zależności od woli małżonków.

Taką umowę można zawrzeć nawet jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Można także taką umowę zmieniać. Można też w trakcie małżeństwa dokonywać podziału majątku wspólnego, ale -uwaga – nie w czasie trwania wspólności ustawowej.

Zobacz też: Wspólność małżeńska

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie małżeńskiej wspólności bądź rozdzielności majątkowej, małżeńskiej umowy majątkowej, czy podziału majątku wspólnego – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę. Mój adres e-mal: poczta@orlowskam.com, tel. 530 892 582

Zobacz też: Emerytura „po mężu” lub żonie. Rzecz o rencie rodzinnej

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.

Wspólność małżeńska

~ Monika Orlowska ~ 4 komentarze

Aby odsłuchać nagranie kliknij TUTAJ.

Nie każdy ma świadomość, że “wspólność małżeńska” i “majątkowa wspólność małżeńska” to dwie różne i właściwie niezależne od siebie sprawy. Właściwie, powinnam napisać – “pojęcia”, albo “instytucje”. Ale chodzi o to, abyśmy się rozumieli, więc napisałam “sprawy”.

Majątkowa małżeńska wspólność ustawowa lub umowna (gdy małżonkowie zdecydowali umową rozszerzyć zakres wspólności ustawowej) dotyczy majątku. Decyduje o tym, jakie składniki majątku każdego z małżonków, wchodzą do ich majątku wspólnego. A majątek wspólny, to taki, do którego – uwaga – w całości (a nie w połowie) mają prawo oboje małżonkowie.  Czyli: ustawa, to jest Kodeks rodzinny i opiekuńczy, albo: zmieniająca ją umowa majątkowa małżeńska – zadecydują o tym, który z konkretnych dochodów męża i żony  np :
– pensja,
– dochody z firmy,
– zarobki z gospodarstwa rolnego,
– z najmu,
– spadek,
– darowizna
stanie się wspólną własnością każdego z nich.

Zobacz też: Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

Zobacz też: Emerytura „po mężu” lub żonie. Rzecz o rencie rodzinnej

Wspólność małżeńska, to jest coś innego. Można powiedzieć, że wspólność małżeńska to jest stan faktyczny.

W pewnym uproszczeniu, to stan, w którym mąż i żona mieszkają razem i wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe.

Może tak być (jest sporo orzeczeń na ten temat), że małżonkowie nie zawierali żadnych umów majątkowych, obowiązuje ich majątkowa małżeńska wspólność ustawowa, ale sąd ustali, że nie było między nimi wspólności małżeńskiej.  Może też być odwrotnie – małżonkowie mogą zawrzeć małżeńską umowę majątkową o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, ale wspólność małżeńska będzie między nimi zachowana.

Wspólność małżeńska jest jedną z podstaw do przyznania renty rodzinnej i wymieniona jest nie – w ustawie: kodeks rodzinny i opiekuńczy, a w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Więcej o majątkowej małżeńskiej wspólności ustawowej można przeczytać także w tych wpisach:
Ustawowa małżeńska wspólność majątkowa
Prawa i obowiązki małżeńskie. Wspólność ustawowa i obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny.

Zobacz też: Emerytura „po mężu” lub żonie. Rzecz o rencie rodzinnej

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji ze mną – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę. Mój adres e-mail: poczta@orlowskam.com, tel. 530 892 582