Majątkowa małżeńska wspólność ustawowa

Aby odsłuchać nagarnie KIKNIJ TUTAJ

Z chwilą zawarcia małżeństwa,  z mocy ustawy (to znaczy, że nic więcej nie trzeba robić, tylko zawrzeć małżeństwo) pomiędzy małżonkami powstaje małżeńska wspólność majątkowa (wspólność ustawowa).

Ta wspólność majątkowa oznacza, że każdy ze współmałżonków ma prawo do całości majątku wspólnego. Nie – do połowy, nie – do jakiegoś, bardziej lub mniej uzgodnionego i uzasadnionego ułamka, tylko do całości tego, co wspólne.

Bo – uwaga – oprócz tego, co wspólne, jest też dosyć spory zbiór tego, co wspólnym nie jest. Nazywa się to majątkiem osobistym małżonka.

Zobacz też: Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

Ale najpierw o wspólności. Ta małżeńska ustawowa wspólność majątkowa obejmuje wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania za wyjątkiem tych, które z mocy ustawy wejdą do majątku osobistego. I nie ma znaczenia okoliczność, ze jedno z małżonków zarabia miesięcznie 1 tysiąc złotych, a drugie – 20 tysięcy. Każdemu z nich przysługuje prawo do dysponowania łącznie 21 tysiącami zł miesięcznie.

I nie ma znaczenia to, czy dany składnik majątkowy nabędzie jeden z małżonków, czy też zostanie nabyty przez oboje małżonków. Na przykład, że w umowie notarialnej, dokumentującej zakup nieruchomości, notariusz wpisze jako kupującego tylko jednego z małżonków. Jeżeli ustawa mówi, że dany element, czyli tzw. składnik majątkowy, wchodzi do majątku wspólnego, to wchodzi i już (no, chyba, że zostanie to zmienione małżeńską umową majątkową – piszę o tym niżej).

Istotne jest tutaj to, za jakie pieniądze ta nieruchomość została zakupiona. Jeżeli użyte zostały fundusze stanowiące majątek wspólny (np. dochody z wynagrodzenia za pracę), to ta nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego. I jeżeli w księdze wieczystej nieruchomości zakupionej przez jednego ze współmałżonków ale w czasie trwania wspólności majątkowej i za majątek wspólny zostanie wpisany jako właściciel tylko ten jeden małżonek kupujący,  to drugi małżonek ma prawo domagać się, aby wpis w księdze wieczystej został poprawiony.

Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, ze zm.).

Majątek osobisty

Jak zaznaczyłam wyżej – tzw. majątek osobisty, to taki, który z mocy ustawy nie wchodzi do majątku wspólnego obojga małżonków, tylko pozostaje wyłączną własnością tego małżonka,, który ten majątek nabył. Oczywiście małżonek ten może jako właściciel zupełnie swobodnie dysponować swoim majątkiem osobistym i np. podarować go swojemu współmałżonkowi. Jeżeli jednak w żaden sposób majątkiem osobistym nie zadysponuje, to może on pozostać aż do śmierci jego wyłączną własnością.

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie (w spadku), zapis lub darowiznę, ale UWAGA – spadkodawca lub darczyńca może inaczej postanowić i zaznaczyć, że spadek po nim, bądź darowizna mają wejść w skład majątku wspólnego, musi to być jednak wyraźnie zaznaczone;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom (np. spółki cywilne);
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; ale UWAGA: nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Czy można to zmienić?

Tak. Układ małżeńskiej wspólności majątkowej (tzw. ustrój), stworzony przez ustawę, można zmienić, zawierając małżeńską umowę majątkową.

W treści takiej umowy można majątkową wspólność małżeńską rozszerzyć jeszcze bardziej, można ją ograniczyć, a można też wprowadzić rozdzielność majątkową, która też może być różnie uregulowana – w zależności od woli małżonków.

Taką umowę można zawrzeć nawet jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Można także taką umowę zmieniać. Można też w trakcie małżeństwa dokonywać podziału majątku wspólnego, ale -uwaga – nie w czasie trwania wspólności ustawowej.

Zobacz też: Wspólność małżeńska

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie małżeńskiej wspólności bądź rozdzielności majątkowej, małżeńskiej umowy majątkowej, czy podziału majątku wspólnego – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę. Mój adres e-mal: poczta@orlowskam.com, tel. 530 892 582

Zobacz też: Emerytura „po mężu” lub żonie. Rzecz o rencie rodzinnej

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.