Emerytura “po mężu” lub żonie. Rzecz o rencie rodzinnej

“Emerytura po współmałżonku”

Emerytura po mężu – tak część osób nazywa rentę rodzinną. W takim potocznym obiegu mówi się, że “jak jedno ze współmałżonków umrze wcześniej, to ten drugi może sobie wybrać, którą chce emeryturę – czy swoją, czy zmarłego współmałżonka.” Oczywiście wybiera tę wyższą.

A ponieważ tak się składa, że statystycznie to mężczyźni umierają wcześniej, niż kobiety, statystycznie najczęściej dzieje się to w wieku emerytalnym, a także ponieważ statystycznie częściej zarobki (a co za tym idzie – i emerytury) mężczyzn bywają wyższe, niż zarobki kobiet, to prawdopodobnie i statystycznie częściej pobieraną rentą rodzinną po współmałżonku, jest ta – po śmierci męża. Być może stąd wzięło się pojęcie: “emerytura po mężu”.

 

Czym jest renta rodzinna

Renta rodzinna, jest to świadczenie pieniężne, wypłacane co miesiąc przez ZUS z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie to – uwaga – może przysługiwać konkretnie oznaczonym członkom rodziny osoby zmarłej, o ile ta osoba zmarła spełniała w chwili swojej śmierci konkretnie oznaczone warunki.

Renta rodzinna nie jest wypłacana z urzędu. Trzeba złożyć wniosek i po sprawdzeniu przez ZUS, czy są spełnione wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie renty rodzinnej, wydana zostaje decyzja o przyznaniu, bądź odmowie przyznania renty rodzinnej.

Krąg osób, którym może przysługiwać renta rodzinna jest dosyć szeroki. Dziś będzie o owdowiałym współmałżonku.

Jakie warunki musi w chwili śmierci spełniać osoba zmarła, aby możliwa była wypłata renty rodzinnej

Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:

  • miała ustalone prawo do emerytury, w tym emerytury pomostowej, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
  • miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
  • pobierała zasiłek przedemerytalny;
  • pobierała świadczenie przedemerytalne;
  • pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

 

Jaka jest wysokość renty rodzinnej

Renta rodzinna wcale nie jest równa wysokości wspomnianej emerytury osoby zmarłej. Jej wysokość jest zmienna, w zależności od liczby osób uprawnionych do jednej renty rodzinnej i może wynosić odpowiednio:

  • 85% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest tylko jedna osoba (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej);
  • 90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej i jedno dziecko);
  • 95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej i dwoje lub więcej dzieci).

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, którą – w razie konieczności – Zakład Ubezpieczeń Społecznych może podzielić po równo między uprawnionych.

 

Kiedy współmałżonek ma prawo do renty rodzinnej

I na zakończenie clou programu, czyli – kiedy owdowiały współmałżonek ma prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku.

Po pierwsze, prawo do renty rodzinnej przysługuje małżonkowi (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej.

O tym, czym jest wspólność małżeńska można nieco przeczytać tutaj.

Ale wspólność małżeńska to niej jedyny wymóg. Konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek – wspólności małżeńskiej i jednej z tych czterech przesłanek:

  1. żyjący współmałżonek w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
  2. wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
  3. sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
  4. ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.

 

Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków i nie ma źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej:

  • przez rok od śmierci współmałżonka;
  • przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej – nie dłużej niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.

Zobacz też: Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

Czy jest możliwość uzyskania renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci współmałżonka nie było zachowanej wspólności małżeńskiej?

Tak – w pewnych, ściśle określonych przypadkach.

Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych wyżej czterech warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (uwaga – nie dotyczy to mężczyzny).

Oczywiście, jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie renty rodzinnej, czy alimentacyjnej ugody sądowej  – zapraszam do kontaktu. Z przyjemnością Państwu pomogę.

 

 


Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej należy się skonsultować bezpośrednio z radcą prawnym lub adwokatem, aby móc uniknąć zagrożeń dla interesu prawnego swojego, rodziny i firmy i poznać szczegółowo korzystne regulacje prawne.

“Emerytura po mężu” lub żonie. Rzecz o rencie rodzinnej

Posłuchaj nagrania:

Czy renta rodzinna to “emerytura po współmałżonku”?

Emerytura po mężu – tak część osób nazywa rentę rodzinną.

W tak zwanym potocznym obiegu mówi się, że “jak jedno ze współmałżonków umrze wcześniej, to ten drugi może sobie wybrać, którą chce emeryturę. – Swoją, wypracowaną przez siebie samego, czy może tą zmarłego współmałżonka. Oczywiście, zazwyczaj, wybiera tę wyższą.

Tak się składa, że statystycznie to mężczyźni umierają wcześniej, niż kobiety. Statystycznie najczęściej dzieje się to w wieku emerytalnym. Także statystycznie częściej zarobki (a co za tym idzie – i emerytury) mężczyzn bywają wyższe, niż zarobki kobiet. Prawdopodobnie też statystycznie częściej pobieraną rentą rodzinną po współmałżonku, jest ta – po śmierci męża. Być może stąd wzięło się pojęcie: “emerytura po mężu”.

Czy jednak renta rodzinna rzeczywiście pokrywa się z emeryturą?

Niezupełnie.

Chyba jedyne podobieństwo polega na tym, że – podobnie, jak emerytura – renta rodzinna jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym przez ZUS z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

 

Jak uzyskać rentę rodzinną

Renta rodzinna nie jest wypłacana z urzędu. Aby uzyskać rentę rodzinną trzeba złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Decyzja o przyznaniu, bądź odmowie przyznania renty rodzinnej zostanie wydana przez ZUS po sprawdzeniu, czy są spełnione wszystkie przesłanki, warunkujące przyznanie renty rodzinnej.

Świadczenie to może przysługiwać konkretnie oznaczonym członkom rodziny osoby zmarłej, tylko w ściśle określonych przypadkach.  Przy czym przesłanki, od których wystąpienia zależy prawo do renty rodzinnej, muszą wystąpić i po stronie osoby zmarłej i po stronie członków jej rodziny.

Jakie warunki musi w chwili śmierci spełniać osoba zmarła, aby członkom jej rodziny mogła przysługiwać renta rodzinna

 

Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny tylko tej osoby, która w chwili śmierci: miała prawo do któregoś z poniższych świadczeń:

  • miała ustalone prawo do emerytury, w tym emerytury pomostowej, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
  • miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
  • pobierała któreś z tych świadczeń: zasiłek przedemerytalny;, świadczenie przedemerytalne; albo nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Krąg osób, którym może przysługiwać renta rodzinna, tj. poszczególnych członków rodziny osoby zmarłe, jest dosyć szeroki. Dziś będzie o owdowiałym współmałżonku.

Kiedy masz prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku

 

Po pierwsze, prawo do renty rodzinnej przysługuje małżonkowi, który do dnia śmierci pozostawał ze zmarłym we wspólności małżeńskiej. Czyli – w skrócie – mieszkali razem, prowadzili wspólne gospodarstwo domowe.

Uwaga: wspólność małżeńska, której wymaga ZUS, to nie jest ustawowa małżeńska wspólność majątkowa. O tym, czym jest, a czym nie jest wspólność małżeńska można także przeczytać tutaj.

Ale wspólność małżeńska to nie jest jedyny wymóg.

 

Aby współmałżonkowiprzysługiwała  renta rodzinna konieczne jest łączne spełnienie przez niego (lub przez nią) dwóch warunków.

 

Jakie to warunki? Po pierwsze – wyżej wymieniona wspólność małżeńska. Po drugie: musi spełnić jedną z poniższych czterech przesłanek:

  1. żyjący współmałżonek w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
  2. ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
  3. wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
  4. sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;

Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków, może – w wyjątkowych sytuacjach – uzyskać prawo do renty rodzinnej: jeżeli nie ma źródła utrzymania.

Takie, przyznawane na zasadzie wyjątku uprawnienie może przysługiwać tylko przez określony czas:

  • przez rok od śmierci współmałżonka;, lub
  • przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej – jednak nie dłużej niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.

Zobacz też: Rozdzielność majątkowa – bez umowy małżeńskiej

 

Czy po rozwodzie, albo separacji jest możliwość uzyskania renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci współmałżonka nie było zachowanej wspólności małżeńskiej?

 

Tak – w pewnych, ściśle określonych przypadkach.

Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych wyżej warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi.

Zobacz, czym są i jak napisać pozew o alimenty.

 

Wysokość renty rodzinnej

Renta rodzinna wcale nie jest równa wysokości wspomnianej emerytury osoby zmarłej. Jej wysokość jest zmienna, w zależności od liczby osób uprawnionych do jednej renty rodzinnej i może wynosić odpowiednio:

  • 85% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest tylko jedna osoba (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej);
  • 90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby (np. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej i jedno dziecko);
  • 95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy lub więcej osób. Na przykład. owdowiały współmałżonek osoby zmarłej i dwoje lub więcej dzieci.

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, którą – w razie konieczności – Zakład Ubezpieczeń Społecznych może podzielić po równo między uprawnionych.

 

——————————————-

Wpisy na tej stronie nie są poradami prawnymi. Zawierają ogólne zarysy obowiązujących przepisów i przykłady możliwości regulacji prawnej rożnych życiowych sytuacji. Ich celem jest popularyzacja wiedzy i przybliżenie jej zainteresowanym osobom.

W każdej sprawie własnej zachęcam, aby skonsultować się z radcą prawnym lub adwokatem, mającym wiedzę i doświadczenie w tym zakresie.

Jeśli potrzebujecie Państwo konsultacji w zakresie renty rodzinnej, majątkowej umowy małżeńskiej czy alimentacyjnej ugody sądowej  – zapraszam – z przyjemnością pomogę. Mój nr tel. 530 892 582, adres e-mail: poczta@orlowskam.com